تاریخ ساخت ایا صوفیه
تاریخ ساخت مسجد ایاصوفیه از سال 532 میلادی آغازو تا پنج سال طول کشید. و با مراسم بزرگی افتتاح شد. سالها بعد زمین لرزه ای در قسطنطنیه رخ داد که باعث ویران شدن ایا صوفیه شد. گنبد ایا صوفیه بر روی خانه های اطرافش آوار شد.شاید برایتان جالب باشد که ، ایا صوفیه سه بار در یک مکان ساخته شده; چون چندین بار به دلایل مختلفی از جمله آتش سوزی و زلزله کلیسای ایا صوفیه از بین رفته و اورا دوباره ساخته اند.
- کلیسای اول
اولین بار که کلیسای ایا صوفیه ساخته میشد، در زمان روم باستان بود که در آن زمان ایا صوفیه را به عنوان کلیسای بزرگ میشناختند، این کلیسا بین قصر شاهنشاهی و کلیسای دیگری به نام حاجی آیرین، ساخته شد.
دلیل از بین رفتن ایا صوفیه بار اول
- کلیسای دوم
بعد از شورش یکی از امپراطور های روم که در قسطنطنیه (استانبول کنونی ) حکومت میکرد دستور به ساخت مجدد کلیسای ایا صوفیه داد. و در 10 اکتبر 415 میلادی آن را باسقف چوبی افتتاح کردند.
دلیل از بین رفتن ایا صوفیه بار دوم
- کلیسای سوم
بلافاصله بعد از خوابیدن شورش و آروم شدن شهر، ژوستینین که یکی از امپراطور های روم بود، شروع به ساخت مجدد کلیسای ایا صوفیه کرد اما این سری آن را بزرگتر و با عظمت تر بنا کردند.اما بعد ها با وجود چند زلزله این کلیسای باشکوه و عظمت چندین بار دیگر هم دچار خسارت شد که در بازسازی های بعدی طول کلیسای ایا صوفیه را تغیر دادن و در نهایت در دوره عثمانی ایا صوفیه را محکم تر بازسازی کردند.
کلیسا ایا صوفیه در دوران عثمانی
این کلیسا در دوران عثمانی به عنوان مسجد به زندگی خود ادامه داد. در دوره عثمانی، سلطان مهمت ایا صوفیه را به مسجد امپراتوری خود تبدیل کرد.
تغیرات ایاصوفیه در دوران عثمانی
- از کلیسا تبدیل به مسجد شد
- تقویت کردن بنای
- اضافه شدن نماد های دین اسلام
- اضافه شدن نماد های هنری ترکیه از جمله خوشنویسی و کاشی کاری
و توسط یکی از معمار های دوران عثمانی تبدیل به مسجد شد و نماد های مسیحیت را در ان از بین بردند.و آن را از لحاظ معماری تقویت کردند تا از هم فرو نپاشد. این بازسازی باعث شد که با وجود زلزله های متعدد مسجد ایا صوفیه دیگر ریزش نکند. زیرا که در زمان روم باستان چندین بار فرو ریخته بود. در حکومت عثمانی هر سلطانی در دوران حکومت خود زیبایی هایی به این مسجد اضافه کرد. البته به زیبایی های بصری مسجد هم اضافه میشد . ایا صوفیا با زیبا ترین هنر های ترکیه مثل خوشنویسی و کاشی کاری آراسته شد .و طی دوره های مختلف ارزش زیبایی بسیاری پیدا کرد. بنا بر این در دوره عثمانی، ایا صوفیه استانبول نه تنها به مسجد تبدیل شد بلکه این میراث مشترک بشریت حفظ شد و به حیات خود ادامه داد. و در سال 1934 از مسجد تبدیل به موزه شد و درب آن به عنوان عبادت گاه به روی عموم بسته شد. و در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.و اما در حال حاضر ایا صوفیه هم به عنوان مسجد و هم به عنوان یک مکان تاریخی و گردشگری برای عموم باز است.
چرا ایا صوفیه را باید ببینیم
ایا صوفیا نه تنها با طراحی معماری شگفت انگیز ، بلکه با موزائیک های طلا کاری ، نقره کاری ، شیشه کاری ، سفال کاری ، استفاده از سنگ های رنگی و موزائیک های سقفی اصلی قرن ششم با نقوش گل و اشکال هندسی ،مردم را مجذوب خود میکند.
موزائیک هایی با پیکر هایی که پس از ممنوعیت نماد های مسیحی آن ،
از جمله حضرت مریم و حضرت عیسی در آغوش خود روی آنها نقش بسته اند.
این یکی از شگفتی های مسجد ایا صوفیه است کنار هم بودن نماد های مسیحیت و اسلام ، تصور این را بکنید که با وجود این که در تاریخ بین این دو فرقه جنگی شکل گرفته و ایا صوفیه ای که الان میشناسیم بر اثر این جنگ ها و غارت ها به وجود امده;اما همچنان سمبل های این دو دین در مسجد ایا سوفیه، همگان را برای تماشای آن فرا میخواند.
آداب بازدید گردشگران از ایا صوفیه
ایا صوفیه چون یک بنای مذهبی و تاریخی به حساب میاد مثل هر بنای تاریخی مذهبی دیگری، آداب و رسوم خودش را داره.تمامی بازدید کنندگان اعم از مسلمان و غیر مسلمان اجازه ورود به مسجد ایا صوفیه را دارند. بازدید کنندگان باید قبل از پا گذاشتن روی فرش های مسجد ، کفش های خود را دربیاورند. و خانم ها هنگام ورود به مسجد باید سر خود را بپوشانند.روسری هایی در ورودی مسجد ایا صوفیه در اختیار عموم قرار دارد.
کار هایی که نباید در مسجد ایا صوفیه انجام بدین
چون ایا صوفیه یک بنای تاریخی است; هنگام ورود به آن جو آن این را میطلبد که یک سری نکات را رعایت کنید تا هم به آن آسیب نرسد و هم مزاحم عبادت کنندگان نشوید.
ورودی بازدید از ایا صوفیه چقدر است؟
برای بازدید از مسجد ایا صوفیه نیازی به پرداخت هزینه نیست ، ولی قسمتی وجود دارد که میتوانید در آن کمک های مالی بپردازید که البته به دلخواه است.
تجربه تماشا از ایا صفیه
ایا صوفیا به دلیل شاهکار معماری و نمای داخلی و بیرونی خود مشهور است. مقبره های سلاطین عثمانی در خارج از ساختمان جزو اولین مواردی است که بازدید میشود.مسجد ایا صوفیه فقط یک بنای تاریخی و مذهبی نیست، مکانی به یاد ماندنی و هنری هم به حساب می اید.چیزی که به ارزش این بنا اضافه میکند دیوار های آن است که شاهد دوران ها و اتفاقات مهم تاریخی بوده. این ارزش معنایی است که باعث میشود مردم در سراسر دنیا مشتاق دیدن این شگفتی تاریخی شوند.